Awi maw Thanglunghnem, Pari tello chuan

- S H Maurokela

Ramhlun North vengin nula fengchhing terh tawrh nen Mizo thlehnem hla ngat mai zaipawla an ‘modernise’ han en chuan kan phu zawk mai. Tunlai Mizo music video-ah chuan a hlawhtling leh mi hlut pawl tak niin a lang bawk. Zoram lamah te phei chuan chanchinbuah inhnialna a tichhuak nual bawk awm e. Delhi thliarkar atangin han thlifim ve dawn chhin teh ang.

Tunlai khawvel kan changkang sawt hle a. Post-modern hun te kan ti ve chhen a. A awmzia tlem han sawifiah ila. Kum 1840 chho khan Industrial Revolution England ramah a thleng a. Hei hian khawlthil lamah khawvel nasa takin ke a pen tir a. Chutih rual chuan French Revolution a lo awm ve bawk nen. Chuta an thupui chu mihring te hi intluktlang vek kan ni a, sang chuang kan awm lova tiin. Tin, zalena siam kan ni tih chu khawvelah an rawn puang ta a. Hei hi democracy tobul lian tak pakhat a ni.

Heng revolution pahnih hian khawvelin thil a thlir dan an rawn thlak daih. Mihring te hian kan theihna leh chaknain theihloh kan nei lo tih ngaihdan a lo piang chhuak a. Mahse, kum zabi sawmhnih tir lama indopui pahnih ngawt lo chhuak khan ngaihdan a rawn thlak tir leh a. Mihring ngaihdan hi a lo dik felfai bik lova. Michak te bakah mi chak lote ngaihdan pawh hi a lo dik ve tho a ni an ti leh ta a. Chu ngaihdan chu post-modern ngaihdan kan tih chu a lo ni ta a ni. He ngaihdan thupui ber chu dik ber a awm lova, thudik tam tak a awm a ni tih hi a ni ta ber. He ngaihdan hi Ramhlun North ho Thanglunghnemi nen hian a inzawm ta tlat mai le. Engtin nge?

Thanglunghnemi Zai hi kan thlir chuan a thu hi a tunlai hle mai. Mahse a thluk erawh hi chu a Mizo viau. Danglam lai in hre ve em??? Chung te chu: Solfa part kimin an sa tlat mai, nula lam te kha Zo hnam lamah chuan kan senglut har deuh ang, chutah a tawp lamah Tlanglamin (chheih lam?) an han khar chiah bawk a. A sociologist tih dan takin Traditional-Modern a ni. Dik bik a awm lova, dik lo a awm bik lem lo. Zo nunhlui ngaina tu ten an sawisel dan chuan kan hla leh lam an ti dazat an ti. A nih tur ang takin han sa se tiang em em hian a lar ang em tih ngaihtuahna pawh a awm thei tho. Nunhlui chawisan a that rual rual hian pawmtu an awm chuan loh chuan hnawl a ni tho tho a. Hetia siamrem hi a tha zawk fu lo maw? A nih loh chuan a thi tho mai thei bawk a…

Thanglunghnemi Zai an tih hla thu hrim hrim han en hi chuan Mizo nun ziarangah Kristianna a luh thuk tawh zia a lang nasa hle a (Krista zirtirna kan zawm leh zawm loh chu thuhran nise). A tir lamah chuan infuih phurna lam a tel nasa hle a. Tin, Mizo hlaa kan telh fo, lunglenna (di te ngaih, khawtlang lunglen) leh thuneitu kan ngaihsanna a inphum bawk. Kan hmasawnna he hlain a tarlan te hi kan pipute khan an hisap pha ve ang em aw, an hlaah chuan Ngaihban tlang leh kawlvalenchham bak a pel meuh lo niin a lang si a.

A tawpah le, Immanuela tel lo chuan malsawmna kan dawn loh tur thu a zep ta chiah. Kha kha kan Zo nunhlui nena inthenna lai tak chu a ni ta. Pu Vana leh Siamtu atangin Lal Isua Krista-ah kan lo lut ta. Hei vang tak hian he hla hi Zofate te tan chuan Revolution a tih loh theih ta lo a niin ka hre ta a. I ngaihdan a ni ve em???

(P.S. - (a post tu thubelh) - Ramhlun North Thanglunghnemi Zai leh Zephyr Thanglunghnema Lam (ti mai teh ang) te hi han khaikhin teh. Zephyr lam hi Ramhlun North video an tih el na ni deuh ah ka ngai. Nge ka hresual zawk? Zephyr an lam thiam zawk iti anih loh pawn, i lawm zawk ngei ang . An lam ila hmulo anih chuan 'click' kauh la. Chuan han suangtuah neuhneuh ve teh, aw miho).